İçişleri Bakanlığı’nın hazırlattığı bir rapora göre, Birleşik Krallık’ın mezun vizesi uygulaması yaygın bir şekilde kötüye kullanılmıyor ve yürürlükte kalmaya devam etmeli.
İçişleri Bakanı James Cleverly, eğitim vizelerine yönelik artan talebin Birleşik Krallık’a göç etme arzusundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını incelemek üzere uzmanları görevlendirdi. Cleverly’nin, İngiltere’nin yüksek öğrenim sisteminin “bütünlüğüne ve kalitesine zarar verip vermediğini” sorgulamasının ardından bağımsız bir komiteden vize yolunu incelemesi istendi. Bu yolun “suiistimal edilmediğinden” ve eğitim vizelerine olan talebin “eğitimden ziyade göç arzusundan kaynaklanmadığından” emin olunmak istendi.
Independent’ta yer alan habere göre, Bağımsız Göç Danışma Komitesi (MAC), uluslararası öğrencilerin mezun olduktan sonra iki ya da üç yıl boyunca Birleşik Krallık’ta kalmalarına olanak tanıyan bu yolun “önemli ölçüde kötüye kullanıldığına” dair bir kanıt bulamadı. MAC incelemesi, mezun rotasının “Birleşik Krallık yükseköğretim sisteminin bütünlüğüne ve kalitesine zarar vermediği” ve üniversitelerin uluslararası öğrenim ücretlerinden elde ettikleri gelirle yerli öğrenciler ve araştırmalardan kaynaklanan mali kayıplarını telafi etmelerine yardımcı olduğu sonucuna vardı.
Üniversite liderleri bakanlara, herhangi bir değişiklik yapılmayacağını açıklayarak, mezun rotasının geleceği konusundaki “zehirli” belirsizliğe son vermeleri çağrısında bulundu. Göçmenlik danışmanları, hükümetin mezunların eğitimlerini tamamladıktan sonra birkaç yıl Birleşik Krallık’ta kalmalarına olanak tanıyan eğitim sonrası vizeyi kaldırmaya karar vermesi halinde üniversitelerin dersleri kesmek zorunda kalacağı uyarısında bulundu.
Cleverly, bazı Muhafazakârlar tarafından mezun vizesinin kaldırılması yönünde baskı altına alındı. Geçtiğimiz hafta eski göçmenlik bakanı Robert Jenrick, vizenin kaldırılması çağrısında bulunan bir rapor yayınladı. Politika Çalışmaları Merkezi ile birlikte yayınlanan raporda, mezun vizelerinin “insanların gelip iş ekonomisinde ve çok düşük ücretlerle çalışmalarına izin verdiği” belirtildi ve bu yolun “yaygın bir şekilde kötüye kullanıldığı” iddia edildi.
MAC incelemesiyle birlikte yayınlanan veriler, 2022/23 yılında en az bir ay istihdamda olan mezunların yüzde 73’ünün yıllık medyan kazancının 17.815 £ olduğunu gösterdi. Tüm yıl boyunca istihdamda olan yüzde 27’lik kesim için bu rakam 26.460 sterlindi.
Rapora yanıt veren Jenrick, mezun vizesi alan kişilerdeki “büyük artışların” “düşük dereceli üniversitelerde yoğunlaştığını” söyledi ve ekledi: “Bu yol üst düzey yetenekleri cezbetmiyor.” Raporu bir “aklama” olarak eleştiren Jenrick, “sonuçların hükümet tarafından kasıtlı olarak belirlenen dar görev tanımıyla kısıtlandığını” söyledi.
MAC incelemesi, “Birleşik Krallık yükseköğrenimini yanlış satıyor” olabilecek, denizaşırı ülkelerden insanları işe alan bazı acentelerin kötü uygulamaları nedeniyle uluslararası öğrencilerin “potansiyel istismarından” endişe duyduğunu söyledi ancak bunun mezun rotasının kötüye kullanılmasından ayrı bir sorun olduğunu vurguladı.
Rapora göre, rotanın Temmuz 2021’de yürürlüğe girmesinden bu yana verilen mezun vizesi sayısında “büyük bir artış” oldu. MAC’e göre 2023 yılında asıl başvuru sahipleri için 114.000, bakmakla yükümlü oldukları kişiler için de 30.000 vize verildi. Vizelerin kullanımı büyük ölçüde dört ülke vatandaşları arasında yoğunlaştı; Hindistan, Nijerya, Çin ve Pakistan. Bu ülkeler lisansüstü vizelerin yüzde 70’ini oluştururken, Hindistan yüzde 40’tan fazlasını oluşturuyor.
Raporda, lisansüstü vize sahiplerinin başlangıçta “düşük ücretli işlerde aşırı temsil edildiği” ancak sonuçlarının zamanla iyileştiği belirtildi. MAC incelemesi, İçişleri Bakanlığı verilerinin yetersizliği nedeniyle fazla kalış riskini değerlendiremedi. Rapor şu uyarıda bulundu: “Uluslararası öğrencileri işe alan bazı acentelerin potansiyel kötü uygulamaları, Birleşik Krallık’ta yüksek öğrenimin bütünlüğüne zarar verme riski taşımaktadır.”
Şubat ayında Birleşik Krallık Üniversiteleri, denizaşırı öğrencileri işe alan acentelerin “kötü uygulama” iddialarının ardından uluslararası öğrenci kabul süreçlerini gözden geçireceğini açıkladı.
MAC, hükümetin uluslararası işe alım acenteleri için zorunlu bir kayıt sistemi kurmasını ve üniversitelerin Birleşik Krallık yüksek öğrenim sisteminin “bütünlüğünü korumaya yardımcı olmak” için acente kullanımlarına ilişkin verileri yayınlamalarını tavsiye etti.
MAC başkanı Profesör Brian Bell şunları söyledi: “İncelememiz, mezun rotasının olduğu gibi kalmasını ve Birleşik Krallık’ın yüksek öğrenim sisteminin kalite ve bütünlüğüne zarar vermemesini önermektedir.”
Universities UK’nin CEO’su Vivienne Stern ise şunları söyledi: “MAC’in mezun rotasının mevcut koşullarda kalması yönündeki tavsiyesi son derece önemlidir ve memnuniyetle karşılanmaktadır. Vizenin gözden geçirilmesi kararının yol açtığı belirsizlik zehirleyici olmuştur.”
Birleşik Krallık’taki en seçici kurumlardan bazılarını temsil eden Russell Group’un CEO’su Tim Bradshaw ise şunları söyledi “Bazı acentelerin davranışlarına ilişkin endişelerin farkındayız ve bu konuda hedefe yönelik tedbirleri destekliyoruz. Ancak MAC’in genel mesajı, mezun rotasının hükümet tarafından belirlenen hedeflerine ulaştığı yönündedir. Bu nedenle bakanları belirsizliği sona erdirmeye ve rotanın bütünüyle devam edeceğini mümkün olan en kısa sürede teyit etmeye çağırıyoruz.”
Bir hükümet sözcüsü şunları söyledi: “Göçmenlik sistemimizin kötüye kullanılmasını önlerken, en iyi ve en parlak öğrencileri dünya standartlarındaki üniversitelerimize çekmeye kararlıyız; işte bu nedenle İçişleri Bakanı mezun rotasının bağımsız bir incelemesini yaptırdı. Sürdürülebilir olmayan göç seviyelerini ele almak üzere halihazırda kararlı adımlar attık ve planlarımız işe yarıyor; geçen yılın aynı dönemine kıyasla bu yılın ilk üç ayında ana güzergahlarda vize başvurularında yüzde 24’lük bir düşüş yaşandı. İncelemenin bulgularını çok yakından değerlendiriyoruz ve zamanı geldiğinde tam olarak yanıt vereceğiz.”
